Door: Anouk van der Horst-Schrivers, internist-endocrinoloog
Twee jaar geleden heb ik een groep geneeskundestudenten begeleid met hun bachelorthese en -product. Zij hebben voor patiënten met schildklierkanker, samen met de patiëntenvereniging, een unieke website gebouwd met jodiumarme recepten (www.jodiumarm.nl) (foto). Hun inspanning staat niet in een peer-reviewed Q1 of Q2 blad, maar ik ben van al mijn publicaties het meest trots op deze.
De behandeling van patiënten met schildklierkanker begint met schildklierverwijdering, gevolgd door radioactief jodium om het achtergebleven schildklierepitheel te vernietigen. Een week voor deze behandeling volgen mensen een jodiumarm dieet; dit maakt de behandeling effectiever. Door je lichaam depleet te maken voor jodium krijg je een upregulatie van de jodiumtransporter in het schildklierepitheel. Dit dieet wordt aanbevolen in bijna alle (inter)nationale richtlijnen. Omdat je altijd nieuwsgierig moet zijn en kritisch op wat waar is en wat niet, zijn we gaan uitzoeken wat het bewijs is achter de richtlijn. Annika, Koen, Niek, Ilse en Nicolien zijn daar achter gekomen. Het wetenschappelijke bewijs voor een jodiumarm dieet is flinterdun en gebaseerd op artikelen uit de tijd dat ik zelf nog op de kleuterschool zat en een p-waarde of een onderzoeksopzet met een laag risico op bias niet altijd gebruikelijk was. Met andere woorden: de kwaliteit van de onderzoeken voldeed en voldoet niet aan de standaard die nodig is om duidelijke aanbevelingen te maken.
Tegenwoordig wordt in de opleiding geneeskunde aandacht besteed aan allerlei competenties. Deze competenties zijn een leidraad om goede dokters op te leiden. Ik zou daar twee competenties, of eigenschappen, aan willen toevoegen: liefde voor de mens en door willen gaan tot de details, of geneuzel. Een website met jodiumarme recepten (we zijn op dit moment wel bezig om prospectief bewijs voor het volgen van dit dieet te onderzoeken) was er nooit gekomen als we geen liefde voor de mensen met schildklierkanker hadden gehad en iets niet tot het detail hadden uitgezocht en uitgetest (want alle recepten moesten ook geproefd worden). Dat is mijn passie.
Het vak Endocrinologie kenmerkt zich door ziektebeelden die voorkomen van jong tot oud, meestal chronisch aanwezig zijn, zowel goedaardig als kwaadaardig kunnen zijn, een gunstige prognose maar ook een slechte prognose kunnen hebben. Door de chronische aard van veel aandoeningen bouw je als endocrinoloog een band op met je patiënt en zijn of haar familie of vrienden. Zo’n een of twee keer per jaar ontmoet je elkaar op de polikliniek, spreek je elkaar tijdens een telefonisch spreekuur, of tussendoor bij een telefonische vraag en soms tijdens een (onverwachte) opname. Veel beslissingen rondom de zorg en behandeling betreffen aanpassingen gericht op het vinden van een nieuw, beter evenwicht. Binnen de Endocrinologie zit in het in de details. Het verzamelen van details door met patiënten te praten, ze te kennen omdat je ze jaren achtereen ontmoet. Hoe meer je weet, hoe meer je kan verzamelen, hoe beter je datgene wat je verzamelt op waarde kan schatten en daarmee de puzzel kan leggen, hoe beter je beslissingen kan nemen. Een vak waarin liefde voor de patiënt (en zijn naasten) en geneuzel tot zijn recht komt.
Mocht ik ooit stoppen met werken, dan zou ik graag een afscheid willen organiseren voor de patiënten die ik begeleid. Ik zou ze graag zelf nog een keer willen spreken, maar ook willen voorstellen aan Anika, Koen, Ilse, Niek of Nicolien, mijn toekomstige collega’s waarvan ik overtuigd ben dat zij dezelfde liefde voelen voor “mijn” patiënten. Misschien wel onder het genot van een smoothie sinaasappel-banaan met slecht 5 μgr jodium.
